Trẻ 2 tuổi chậm nói - Nguyên nhân, biểu hiện và cách khắc phục

Dấu hiệu nhận biết trẻ 2 tuổi chậm nói

Phát hiện sớm dấu hiệu nhận biết trẻ 2 tuổi chậm nói giúp cha mẹ có biện pháp xử trí sớm. Dưới đây là những biểu hiện trẻ 2 tuổi chậm nói cha mẹ cần biết: 

- Trẻ chưa nói nổi 15 từ. Hoặc không thể nói các câu đơn giản gồm 2 từ.

- Trẻ không thể thực hiện một cuộc nói chuyện đơn giản.

- Trẻ không dùng lời nói để giao tiếp với mọi người, ngoại trừ trường hợp khẩn cấp.

- Trẻ không tự nói ra lời mà chỉ nhại lại câu nói của người khác.

- Trẻ không hiểu những câu hỏi đơn giản hoặc lời chỉ dẫn.

- Trẻ không thể ghép 2 từ với nhau.

- Trẻ không thể chỉ vào bức tranh mà bạn gọi tên.

- Trẻ không biết công dụng của những đồ vật có trong nhà như: Khăn để rửa mặt, bàn chải để đánh răng.

Nguyên nhân trẻ 2 tuổi chậm nói

Để có thể giúp trẻ vượt qua được giai đoạn khó khăn này, thì việc biết rõ nguyên nhân khiến trẻ chậm nói sẽ giúp các bậc phụ huynh có thể đưa ra được phương pháp điều trị thích hợp. Sau đây là một số nguyên nhân gây nên tình trạng trẻ 2 tuổi chậm nói.

Chậm phát triển

Trẻ chậm phát triển là trẻ có các chỉ số phát triển ở mức thấp hơn so với mốc bình thường. Hoặc phát triển chậm hơn trẻ cùng lứa tuổi. Cha mẹ có thể phát hiện trẻ chậm phát triển ở một số khía cạnh như:

- Trẻ chậm nói, khả năng tiếp nhận thông tin, quá trình hiểu và thể hiện ngôn ngữ để giao tiếp kém.

- Trẻ gặp khó khăn trong các cử động như đi lại, cầm nắm...

Vấn đề về thính lực

Nếu trẻ gặp các vấn đề về thính giác có thể ảnh hưởng khả năng nói của trẻ. Khi trẻ mất thính lực sẽ gặp phải khó khăn trong việc hiểu lời nói và ngôn ngữ của những người xung quanh mình. Đồng thời, việc này còn ảnh hưởng đến khả năng hiểu ngôn ngữ. Trẻ không thể bắt chước, nói đúng hoặc trôi chảy một từ nào đó. Vì vậy, khi trẻ 2 tuổi chậm nói cần được kiểm tra thính lực để xác định rõ nguyên nhân. 

Bé 2 tuổi chậm nói có thể do có bất thường về thính lực

Trục trặc vòm miệng

Trẻ 2 tuổi chậm nói có thể do cấu trúc vòm miệng gặp khiếm khuyết như dính thắng lưỡi. Điều này làm hạn chế chuyển động của lưỡi gây khó khăn trong việc phát ra lời nói.

Khi trẻ gặp khó khăn trong việc phối hợp vận động của môi - lưỡi - hàm khiến cho việc tạo ra âm thanh và lời nói kém hơn. Điều này, có thể dẫn đến tình trạng chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ.

Tự kỷ

Hội chứng tự kỷ là một rối loạn phát triển lan tỏa xuất hiện sớm trong những năm ấu thơ. Đặc trưng của bệnh là giảm giao tiếp bằng ngôn ngữ (lời nói, cử chỉ, ánh mắt). Có hành vi bất thường lặp đi lặp lại và giảm tương tác xã hội.

Chậm nói là triệu chứng điển hình của hội chứng tự kỷ. Khi cha mẹ thấy trẻ cho biểu hiện chậm nói cần đưa đến cơ sở chuyên khoa nhi để các bác sĩ khám, chẩn đoán và có phương pháp điều trị can thiệp kịp thời.

Bệnh lý về não và thần kinh

Bệnh lý về não và hệ thần kinh là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng trẻ 2 tuổi chậm nói. Não bộ là trung tâm điều khiển các chức năng của cơ thể như lời nói, ngôn ngữ, cảm giác, tư duy, khả năng ghi nhớ... Khi một vùng não và hệ thống thần kinh bị tổn thương sẽ gây ảnh hưởng đến các hoạt động và chức năng mà nó đang đảm nhiệm.

Một số bệnh lý như: Bại não, chấn thương sọ não, viêm màng não, não úng thủy… có thể gây ra nhiều tác động đến cấu trúc và chức năng của não bộ.

Trẻ sinh non

Trẻ sinh non có nguy cơ mắc phải tình trạng chậm nói và các bệnh lý chậm phát triển cao hơn so với những trẻ sinh đủ tháng. Trong quá trình phát triển trẻ có thể gặp một số vấn đề như: Chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ, thể chất yếu, khả năng ghi nhớ kém,...

Sinh non là một trong các nguyên nhân khiến trẻ 2 tuổi chậm nói

Biện pháp khắc phục trẻ 2 tuổi chậm nói

Để cải thiện tình trạng trẻ 2 tuổi chậm nói các bậc phụ huynh có thể tham khảo áp dụng một số phương pháp và bài tập được nhiều chuyên gia áp dụng như:

Đọc sách cùng nhau

Đọc sách là một thói quen tốt mà cha mẹ cần hình thành cho trẻ 2 tuổi chậm nói. Bên cạnh đó, việc đọc sách thường xuyên sẽ giúp trẻ tăng khả năng tiếp thu câu từ, vốn ngôn ngữ. Trước khi sử dụng lời nói để giao tiếp, trẻ cần một thời gian dài để học và tiếp nhận những thông tin liên quan đến ngôn ngữ. Sách là một lựa chọn tuyệt vời để làm phong phú thêm vốn từ vựng của trẻ. Đồng thời giúp trẻ có thể phát huy tốt khả năng suy nghĩ, liên tưởng và học được cách giao tiếp thông qua nhiều tình huống đối thoại của các nhân vật.

Hát và diễn xuất

Để dạy trẻ học nói, cha mẹ có thể sử dụng âm nhạc làm cầu nối để trẻ ghi nhớ những từ mình được học. Âm nhạc giúp kích hoạt bộ nhớ và kết nối cảm xúc. Bởi vậy, bạn hãy dạy trẻ hát những bài ngắn ngắn và có âm điệu vui nhộn để trẻ dễ nhớ. Điều này không chỉ cải thiện tình trạng chậm nói mà còn tăng trí tưởng tượng. 

Ví dụ: Bạn hát những bài có liên quan đến các bộ phận của cơ thể. Khi hát đến bộ phận nào bạn sẽ chỉ vào bộ phận đó. Điều này sẽ giúp trẻ nhớ được cách phát âm và ý nghĩa của tự đó.

Hát là cách kích thích trẻ 2 tuổi chậm nói phát triển ngôn ngữ hiệu quả

Mô tả những gì bạn đang làm

Phương pháp cải thiện cho trẻ 2 tuổi chậm nói này khá hiệu quả, được nhiều người áp dụng. Hãy nói với con những điều mà bạn đang làm. Và cố gắng khuyến khích trẻ tường thuật lại việc chúng đang làm. Ví dụ: “Mẹ đang nấu bữa tối”, “Mẹ đang ăn một quả táo, nó rất ngọt và ngon. Con có muốn ăn thử nó không?”, hay bạn hỏi “ Con đang làm gì đó, có thể nói cho mẹ nghe được không?”.

Khi thực hiện phương pháp này bạn nên để nó diễn ra một cách tự nhiên và không ép buộc trẻ làm theo ý muốn của mình. Bạn không cần nói chuyện cả ngày về những việc mà mình làm. Hay bắt trẻ bỏ việc đang chơi để chúng chú ý đến bạn. Vì mục đích của bạn là để trẻ tiếp xúc nhiều hơn với các từ và nghĩa của chúng đối với những hoạt động xung quanh.

Chọn một từ để dạy trong ngày

Rất nhiều cha mẹ đã thành công trong việc dạy trẻ 2 tuổi chậm nói bằng phương pháp này. Đầu tiên bạn hãy chọn ra một từ để dạy trẻ trong ngày hôm đó. Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên chọn những từ ngắn, dễ hiểu và dễ phát âm, vì nó sẽ được lặp lại nhiều lần trong ngày và theo nhiều ngữ cảnh khác nhau. Bên cạnh đó, bạn có thể chọn những từ thường xuất hiện trong cuộc sống hằng ngày như: Nước, bóng, tên anh chị hay đồ vật.

Khi nói từ đó, bạn hãy lặp lại nhiều lần và có giao tiếp bằng mắt với trẻ. Đồng thời, bạn có thể nhẹ nhàng khuyến khích trẻ nói lại từ đó. Ví dụ, khi trẻ muốn uống nước, bạn hãy giả vờ như không biết con đang muốn gì. Đôi khi điều này sẽ kích thích trẻ sử dụng cử chỉ hoặc lời nói để diễn tả điều mình muốn.

Làm câu đố cùng nhau

Chơi trò giải câu đố sẽ giúp trẻ 2 tuổi chậm nói cải thiện nhiều kỹ năng trong những lĩnh vực khác nhau. Trò chơi này không trực tiếp thúc đẩy việc trẻ sử dụng lời nói, nhưng chúng sẽ kích thích não bộ hoạt động tốt hơn.

Hơn thế nữa, việc cho trẻ làm những câu đố vui sẽ kích thích sự tư duy và sáng tạo trên nhiều khía cạnh khác nhau để tìm ra sự mới lạ. Đồng thời trẻ sẽ tích lũy thêm nhiều kiến thức mới bổ sung vào kho tàng hiểu biết của mình.

Ngoài ra, hoạt động này còn giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp. Vì trong quá trình chơi trẻ sẽ được nghe, phản hồi, tranh luận để giải mã câu đố với những người tham gia.

Bắt chước âm thanh

Âm thanh của môi trường xung quanh là cửa ngõ giúp trẻ 2 tuổi chậm nói đi vào thế giới của ngôn ngữ và lời nói. Những âm thanh xung quanh như: Tiếng cười, chuông, tiếng kêu của động vật,… có thể gây ra sự chú ý hoặc kích thích trẻ bắt chước những âm thanh đó. Nếu trẻ đang bắt đầu tập nói thì bạn có thể hướng dẫn trẻ tập trung và bắt đầu phân biệt những âm thanh và tiếng động có xung quanh mình. Nếu nhà bạn có nuôi thú cưng, hãy dạy trẻ bắt chước tiếng động mà chúng tạo ra. Điều này, sẽ kích thích trẻ liên tưởng từ âm thanh sang hình ảnh giúp trẻ học và ghi nhớ từ một cách tốt hơn.

Trẻ 2 tuổi có thể cải thiện vốn từ bằng cách bắt chước âm thanh

Cho trẻ chơi cùng với trẻ khác

Đôi khi những đứa trẻ chậm nói có thể học được nhiều từ mới bằng cách chơi và giao tiếp với bạn bè đồng trang lứa. Đây là lý do vì sao trẻ lại bắt đầu nói nhiều hơn khi chúng đến trường và nhà trẻ. Vì vậy, để cải thiện tình trạng trẻ 2 tuổi chậm nói, cha mẹ nên cho con chơi và nói chuyện cùng với các bạn cùng độ tuổi. Bên cạnh đó, bạn có tổ chức một số trò chơi để các trẻ xung quanh nhà đến chơi cùng với con. Nếu trẻ có anh hay chị gái, hãy yêu cầu chúng nói chuyện với em nhiều hơn.

XEM THÊM: 15 cách dạy trẻ chậm nói hiệu quả - Chuyên gia nhi khuyên gì 

Mẹo cho giúp trẻ 2 tuổi chậm nói phát triển ngôn ngữ

Sử dụng các mẹo dân gian giúp trẻ 2 tuổi chậm nói được nhiều gia đình lựa chọn để góp phần cải thiện tình trạng này. Dân gian ta vẫn tương truyền mẹo chữa chậm nói ở trẻ bằng đậu đỏ và giật đồ với cách làm như sau:

Mẹo chữa chậm nói bằng đậu đỏ:

Nguyên liệu: Chuẩn bị 200 gram đậu đỏ và 50ml rượu trắng.

Cách thực hiện: 

• Đậu đỏ ngâm và rửa sạch, sau đó vớt ra để khô nước. 

• Giã đậu đỏ đến khi thành bột mịn. 
• Cho đậu vào bát và đổ rượu trắng, quan sát đến khi hỗn hợp trở thành dung dịch có kết cấu sền sệt.

Hàng ngày ba mẹ lấy 1 chút hỗn hợp trên bôi vào phần lưỡi dưới của trẻ 1-2 lần. 

Trẻ 2 tuổi chậm nói có thể áp dụng mẹo chữa chậm nói bằng đậu đỏ

Mẹo giật đồ ăn giúp trẻ 2 tuổi chậm nói cải thiện ngôn ngữ

Mẹo này có cách thực hiện khá đơn giản. Bố mẹ ở nhà hoặc ra ngoài chợ, thấy ai đó đang chuẩn bị ăn. Khi đồ ăn chuẩn bị đưa vào miệng thì chạy đến giật thật nhanh rồi mang về đưa cho con. 

Hành động này bạn không được nói với người có ý định giật đồ bởi vì nói ra sẽ không còn linh nghiệm.

Cả 2 mẹo dân gian trị trẻ 2 tuổi chậm nói này chỉ là truyền miệng, tính hiệu quả chưa được kiểm chứng nên ba mẹ cần cân nhắc khi thực hiện nhé.

Vương Não Khang - Giải pháp hỗ trợ điều trị trẻ chậm nói từ thiên nhiên

Như chúng ta đã biết, khả năng nói, giao tiếp, tập trung, ghi nhớ, phản xạ là do não quyết định. Vì vậy, trong quá trình dạy trẻ 2 tuổi chậm nói cha mẹ cần cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết hỗ trợ não bộ phát triển.

Thay vì bổ sung đơn lẻ các vitamin, dưỡng chất từ nhiều nguồn khác nhau, cha mẹ có thể lựa chọn một số sản phẩm tổng hợp những nguyên tố vi lượng có lợi cho sự phát triển não bộ như cốm Vương Não Khang.

Vương Não Khang hỗ trợ trẻ chậm nói phát triển khả năng ngôn ngữ 

Vương Não Khang với thành phần chính từ đinh lăng, một cây thuốc quý đã được sử dụng từ xưa trong các bệnh về thần kinh, tiêu hóa hay miễn dịch. Theo báo cáo nghiên cứu của Học viện Y học quân sự Việt Nam, dưới tác dụng của cao đinh lăng, vỏ não được hoạt hóa nhẹ và đồng bộ các chức năng. Từ đó tăng phản ứng của cơ thể với các kích thích bên ngoài. Nhờ vậy, trẻ sẽ nhanh biết nói, học hỏi, chú ý và tư duy tốt hơn.

Ngoài ra, các thành phần khác như taurine, vitamin B6, acid folic... có trong sản phẩm sẽ duy trì các chức năng điện hóa thần kinh, bảo vệ tế bào não khỏi sự gây hại của gốc tự do. Điều này có tác dụng trong việc cải thiện quá trình trao đổi chất, giảm ủ rũ, mệt mỏi.

Với nội dung chia sẻ trên đây, hy vọng phần nào sẽ giúp được các mẹ có trẻ 2 tuổi chậm nói tìm được giải pháp khắc phục sớm, hiệu quả. Chúc các con luôn khỏe mạnh, phát triển tốt. 

Nếu bạn còn băn khoăn về chủ đề trẻ 2 tuổi chậm nói, hãy để lại thông tin bên dưới bài viết để được hỗ trợ một cách tốt nhất.

*Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Tài liệu tham khảo

https://kidshealth.org/en/parents/not-talk.html 

https://www.webmd.com/baby/features/helping-your-late-talking-children 

https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-7962055/Speaking-young-children-slow-exaggerated-way-helps-develop-language.html