Nói chuyện với một em bé mắc chứng tự kỷ mất nhiều thời gian hơn bình thường. Chậm giao tiếp làm trẻ khó nói hoặc bật ra những từ lạ khiến người khác khó hiểu. Vì vậy, dạy trẻ tự kỷ phát âm đóng vai trò quan trọng trong quá trình can thiệp ngôn ngữ, thúc đẩy mong muốn giao tiếp cho bé. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một số thông tin để giúp bạn dạy trẻ tập nói hiệu quả hơn.
Lưu ý khi dạy trẻ tự kỷ phát âm
Cơ quan tạo ra âm thanh không chỉ là miệng, cổ họng và các cơ quan phụ thuộc như tai, mắt... mà là toàn bộ cơ thể, trong đó não bộ đóng vai trò chủ động. Tuy nhiên, với trẻ tự kỷ, sự phối hợp giữa các cơ quan này gặp vấn đề, không nhuần nhuyễn, gây khó khăn trong quá trình phát âm, làm trẻ chậm nói.
Để cải thiện tình trạng này và dạy trẻ hiệu quả hơn, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Không đáp ứng nhu cầu và làm mọi việc cho con, bởi nó sẽ làm mất cơ hội tương tác, nhu cầu bật âm và sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp của trẻ.
- Cho trẻ thời gian (chờ đợi): Cần quan sát trẻ thích gì, không thích gì, trẻ có theo được yêu cầu của người lớn không. Đồng thời, đánh giá được nhu cầu của trẻ (ăn, mặc, ngủ, chơi...).
- Đồ dùng gia đình nên để cố định, giúp trẻ có cơ hội thể hiện nhu cầu, phát sinh tình huống để bật âm.
- Đồ chơi nên để trong tầm nhìn của trẻ giúp thúc đẩy mong muốn nói.
- Chuyển những điều vô nghĩa thành có nghĩa: Ví dụ trẻ phát âm vô nghĩa à, à... bạn hãy chuyển chúng thành âm có nghĩa như bà, bà...
- Có thể đoán ý của trẻ, trợ giúp khi bé ra dấu hiệu đang gặp khó khăn.
Không đáp ứng nhu cầu để tạo cơ hội giao tiếp cho con
>>> Xem thêm: Cách giao tiếp với trẻ tự kỷ
Một số bài tập dạy trẻ tự kỷ phát âm
Ba mẹ có thể tận dụng những tình huống gắn liền với nhu cầu hàng ngày như: Ăn uống, tắm rửa, vệ sinh... để dạy trẻ tự kỷ phát âm. Những hoạt động, trò chơi đơn giản sẽ là gợi ý hữu ích cho bạn.
Hoạt động đón trẻ về nhà
Yêu cầu của hoạt động này là trẻ tập trung chú ý trong vòng 3 phút, mục đích bé chỉ được vào minh khi người lớn hỏi. Đồng thời, giúp trẻ nói theo được tên mình, tên bố/mẹ/ông/bà.
Cách thực hiện:
- Gây hứng thú cho trẻ bằng trò chơi ú òa khi bạn đến đón trẻ.
- Bạn chỉ tay vào mình và nói đại từ nhân xưng + tên riêng (bố.../mẹ) 1 lần (ví dụ: bố Dũng).
- Bạn chỉ tay vào trẻ, nói chậm, rõ tên riêng của trẻ, nói 3-4 lần đến khi con hiểu. Chú ý, khi nói chuyện phải đảm bảo trẻ chú ý vào bạn.
- Thực hiện nhiều lần để trẻ có thể bắt chước người lớn chỉ tay vào mình khi người lớn nói tên.
- Bạn đặt câu hỏi: Tên trẻ + đâu (ví dụ Bi đâu?). Có thể hướng dẫn trẻ bằng cách cầm tay con chỉ vào những lần đầu, giảm dần trợ giúp để tăng tính chủ động cho trẻ.
Hoạt động ăn – chơi thổi
Mục đích của trò chơi này là giúp trẻ tập trung trong vòng 2 phút và có thể thổi được 5-7 lần trước mỗi bữa ăn.
Tới giờ ăn, bạn lấy cơm nóng còn hơi và thổi cho trẻ nhìn thấy, đồng thời tạo không khí vui vẻ, thích thú, làm chậm động tác chu môi để con nhìn và bắt chước. Sau đó, hãy cho trẻ thử sức. Có thể thực hiện hoạt động này trong các bữa ăn với nhiều loại thức ăn khác nhau nhưng cần đảm bảo con thích thú đến khi đạt mục tiêu.
Thổi cơm nóng là cách để luyện các cơ môi miệng của trẻ
Nói tên phương tiện giao thông
Trò chơi với phương tiện giao thông sẽ thúc đẩy tương tác của trẻ, tạo hứng thú, qua đó bật âm dễ dàng hơn.
Bạn cần chuẩn bị ô tô hoặc đồ chơi chuyển động. Đầu tiên, cho trẻ đẩy, ba/mẹ bắt chước cách chơi của trẻ, tiếng kêu của phương tiện và nói tên của nó. Đến lượt mình, ba/mẹ chơi và tạo ra âm thanh, nói tên phương tiện, tạo cơ hội cho trẻ bắt chước cách chơi và tiếng được tạo ra (bạn đẩy ô tô và nói zìn zìn, bim bim...). Có thể tạo nhiều kiểu chơi để thu hút sự chú ý và thích thú của trẻ như: Trượt ván, chui hầm, đua xe...
Lưu ý, nên chơi nhiều lần với các kiểu khác nhau để giúp trẻ học được cách chơi mới, từ đó hiểu, thích và bật ra tên phương tiện mà chúng chơi.
>>> Xem thêm: Âm nhạc trị liệu cho trẻ tự kỷ
Kết hợp ngôn ngữ trị liệu và biện pháp hỗ trợ giúp trẻ tự kỷ chóng bật âm
Ngôn ngữ không tự nhiên sinh ra, mà cần trải qua quá trình tập luyện, rèn giũa để thành thục. Tuy nhiên, ngôn ngữ của trẻ tự kỷ thường rất hạn chế, một phần đến từ việc khó phát âm. Điều này có thể do các cơ miệng cứng hoặc vùng não chịu trách nhiệm cho lời nói gặp vấn đề. Vì thế, bên cạnh việc tác động tích cực đến lời nói của trẻ, cần củng cố và nuôi dưỡng não bộ khỏe mạnh, tạo điều kiện cho ngôn ngữ phát triển, từ đó giúp trẻ bật âm nhanh hơn.
Một trong các giải pháp đang được giới chuyên gia và phụ huynh đánh giá cao trong việc tăng cường trí não, hỗ trợ trẻ tự kỷ tập nói là sản phẩm có thành phần chính từ đinh lăng. Đinh lăng có tác dụng tăng biên độ sóng não, đồng bộ và hoạt hóa chức năng vỏ não, kích thích não bộ hoạt động, giúp tăng phản ứng của cơ thể với các yếu tố bên ngoài. Nhờ đó, não bộ sẽ tiếp nhận kích thích và phản xạ thông tin tốt hơn, giúp trẻ nhanh biết nói, cải thiện khả năng nhận thức, tư duy, ngôn ngữ.
Đinh lăng hỗ trợ trẻ tự kỷ tập nói, phát âm tốt hơn
Để nâng cao hiệu quả, sản phẩm còn được kết hợp với thăng ma, ginkgo biloba giúp tăng tuần hoàn máu, cung cấp oxy cho não hoạt động, kích thích trẻ phát triển trí tuệ tốt hơn, nhanh biết nói hơn. Bên cạnh các loại thảo dược quý, sản phẩm có thêm một số vitamin và khoáng chất như taurine, vitamin B6, acid folic… giúp cung cấp dinh dưỡng, tăng cường năng lượng cho tế bào não bộ, đồng thời chống lại tác hại của gốc tự do, giảm các rối loạn hành vi.
Nhờ sự phối hợp độc đáo giữa các thành phần, sản phẩm được đánh giá sản phẩm độc đáo, mang lại lợi ích to lớn trong việc can thiệp cho trẻ chậm nói, tự kỷ hoặc các rối loạn phát triển khác.
Dạy trẻ tự kỷ phát âm không đơn giản, nhất là những bé có cơ miệng cứng và kém tập trung, chú ý. Do đó, ba mẹ cần kiên trì, không nên nóng vội mà hãy thử nhiều cách khác nhau để tìm ra biện pháp phù hợp. Và đừng quên kết hợp sản phẩm chứa đinh lăng giúp việc dạy trẻ dễ dàng hơn, chóng bật âm nhé!
Thu Hương
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vương Não Khang - Hỗ trợ hoạt huyết, tăng cường vi chất và năng lượng cho não, hỗ trợ cải thiện giấc ngủ ở trẻ hay tăng động. Thành phần:
Đối tượng sử dụng:
Công dụng:
Hướng dẫn sử dụng:
Số GPQC: 2211/2020/XNQC-ATTP *Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh |
Hiện nay, nhãn hàng Vương Não Khang đang triển khai chương trình MUA 6 TẶNG 1 với ưu đãi vô cùng hấp dẫn. Theo đó, khi mua đủ 6 hộp Vương Não Khang, bạn sẽ nhận được 1 hộp hoàn toàn miễn phí, tiết kiệm gần 15%.
Ngoài ra, nhãn hàng còn có chương trình CAM KẾT HOÀN 100% TIỀN NẾU KHÁCH HÀNG SỬ DỤNG SẢN PHẨM KHÔNG HIỆU QUẢ. Đừng bỏ lỡ!